!می خواهم منجم باشم؟
ابعاد ستاره شناسان شعاع ستارگان را بر اساس شعاع خورشید می سنجند.آلفا سنتوری A شعاعی معادل 05/1 برابر شعاع خورشید دارد و تقریبا با آن هم اندازه است.شعاع ستاره ریگل بیش از 78 برابر شعاع خورشید است و شعاع ستاره آنتارس 776 برابر شعاع خورشید می باشد.ابعاد و دمای سطح ستاره،درخشندگی آن را معین می کند.دو ستاره را در نظر بگیرید که دمای سطح یکسان دارند اما شعاع ستاره اول دو برابر شعاع ستاره دوم است.در این شرایط،ستاره اول چهار برابر ستاره دوم درخشش دارد.بر اساس گفته دانشمندان، درخشش ستاره متناسب با مربع شعاع آن است.اگر بخواهید درخشش دو ستاره با دمای سطح یکسان را مقایسه کنید،نخست، باید شعاع ستاره بزرگتر را تقسیم بر شعاع ستاره کوچکتر نمائید و سپس مربع عدد حاصل را به دست آورید.حال دو ستاره را با شعاع برابر ولی دمای سطح(بر حسب کلوین)متفاوت تجسم کنید. اگر ستاره اول دو برابر ستاره دوم گرم باشد،درخشش آن 16 برابر ستاره دوم خواهد بود.درخشش ستاره متناسب با دمای آن به توان 4 است.اگر بخواهید درخشش دو ستاره با ابعاد برابر را که دمای مختلف دارند مقایسه کنید،دمای ستاره گرمتر را بر دمای ستاره سردتر تقسیم کرده و حاصل این تقسیم را به توان 4 برسانید. جرم ستاره شناسان جرم ستارگان را نیز بر اساس جرم خورشید اندازه گیری می کنند.برای مثال آلفا سنتوری A جرمی معادل 08/1 جرم خورشید دارد،جرم ریگل 5/3 برابر جرم خورشید است.جرم خورشید معادل دو میلیون میلیون میلیون میلیون میلیون کیلوگرم یعنی 2 به همراه سی عدد صفر است.ستارگان با جرم برابر،لزوما دارای ابعاد برابر نیستند.در واقع چگالی ستارگان نسبت به هم متفاوت است.برای نمونه،میانگین چگالی خورشید 1400 کیلوگرم در هر متر مکعب است،یعنی تقریبا 140 درصد چگالی آب.شباهنگ B جرمی حدودا معادل جرم خورشید دارد اما چگالی آن 90.000 برابر چگالی خورشید است. طبقه بندی درخشندگی نقاطی که در بالای نمودار H-R قرار دارند نشانگر ستارگان نورانی و نقاط پائین نمودار نشانگر ستارگان کم نور می باشند. در سال 1930 ستاره شناس آمریکایی ویلیام مورگان (William W. Morgan)وفیلیپ کینان(Philip C. Keenan) چیزی را بداع کردند که سیستم طبقه بندی درخشش MK نام گرفت.ستاره شناسان در سال 1978 این سیستم را اصلاح کرده و گسترش دادند.در این سیستم،اعداد کوچک به بزرگترین و درخشان ترین رده ها اطلاق می گردد.رده های MK عبارتند از :la،ابرغولهای درخشان؛lb،ابر غولها؛ll،غولهای درخشان؛lll، غولها؛lV،غولهای کوچک وV،ستارگان رشته اصلی یا کوتوله ها.
منبع:www.roshd.daneshnameh.ir
| قالب وبلاگ : قالب وبلاگ |
